در گذشته گمان می کردند، سرطان ارتباطی با نوع تغذیه فرد ندارد و تنها عواملی مانند : ژنتیک موثراست. اما امروزه مشخص شده است که، یک سوم سرطان های منجربه مرگ، ارتباط مستقیم با تغذیه دارند. برخی از مواد غذایی که روزانه آن ها را مصرف می کنیم و یا طریقه پخت آن ها، بسیار موثردر ابتلا به سرطان است. در ادامه این مطلب از دکتر مهناز شکروی نقش تغذیه در پیشگیری از سرطان را، بیان خواهیم کرد.
نقش پروتئین در تغذیه سرطان
ما برای رشد، ترمیم بافت بدن و حفظ سیستم ایمنی به پروتئین نیاز داریم هنگامی که بدن شما پروتئین کافی دریافت نمی کند، ممکن است بدن برای سوخت و ساز و تامین انرژی خود از ماهیچه های شما استفاده نماید پس تغذیه سرطان مصرف پروتیین اهمیت بسیار زیادی دارد. برای جلوگیری‌از عفونت افراد مبتلا به‌سرطان اغلب بیش‌از حد معمول به پروتئین نیاز دارند. پس‌از جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی، معمولاً پروتئین اضافی مورد نیاز است، پروتین بافت ها را بهبود می بخشد و به مبارزه با عفونت کمک می کند.
منابع خوب پروتئین شامل ماهی، مرغ، گوشت قرمز بدون چربی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب است.
آجیل و کره آجیل، لوبیا ، نخود و عدس، و سویاها نیز سرشار از پروتئین است.
چربی های مفید
غذاهای چرب می توانند منجر به چاقی شوند و به نظر می رسد افراد مبتلا به چاقی بیشتر در معرض ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطان پستان قرار دارند. مقداری چربی در رژیم غذایی برای عملکرد صحیح بدن ضروری است، اما مصرف نوع مناسب آن مهم است. چربی های اشباع نشده و غیر اشباع می توانند در حد متوسط مفید باشند. آنها در موارد زیر حضور دارند:
- روغن زیتون
- آووکادو
- دانه ها
- آجیل
ماهی های آب سرد مانند ماهی آزاد و شاه ماهی، حاوی چربی اشباع نشده امگا 3 هستند. این چربی ممکن است به کاهش خطر سرطان سینه کمک کند. فواید اسیدهای چرب امگا 3 برای سلامتی ممکن است به دلیل توانایی آنها در کاهش التهاب باشد و التهاب یک عامل موثر در سرطان پستان است.
کربوهیدرات ها و تغذیه سرطان
کربوهیدرات ها منبع اصلی انرژی بدن هستند. کربوهیدرات ها سوخت مورد نیاز بدن را برای فعالیت های روزانه و عملکرد بدن تامین میکنند. منابع مهم‌در تامین کربوهیدرات های بدن عبارتند از : میوه، سبزیجات و غلات کامل و مکمل های غنی از ویتامین ها و مواد معدنی، فیبر و فیتونوترینت ها (فیتونوترینت ها مواد غذایی گیاهی هستند که برای زندگی به‌آنها نیازی نداریم، اما ممکن است سلامتی را تقویت کنند) برای سلول های بدن مهم هستند. 2 نوع فیبر وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- فیبر نامحلول به خروج سریع مواد زائد غذا از بدن کمک می کند
- فیبر محلول با آب درمدفوع برای کمک به نرم نگه داشتن مدفوع باعث دفع آسان میشود.
سایر منابع کربوهیدرات شامل نان، سیب زمینی، برنج، اسپاگتی، پاستا، غلات،ذرت، نخود و لوبیا. شیرینی (دسر، آب نبات، و نوشیدنی با شکر) می تواند تامین شود
نقش تغذیه در سرطان: غذاهای سرطان زا
• غذاهای فرآوری شده
در سال ۲۰۱۸ میلادی مطالعه ای بر روی ۱۰۰ هزار نفر انجام شد که نتایج آن نشان داد بین مصرف غذاهای فرآوری شده مانند تنقلات شور یا شیرین، نوشابه ها و سایر نوشیدنی های شیرین، سوپ های آماده و گوشت های فرآوری شده با افزایش احتمال ابتلا به برخی از انواع سرطان ارتباط وجود دارد.
• گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده
برخی از انواع گوشت ها احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهند. مصرف زیاد گوشت های فرآوری شده احتمال سرطان مثانه را افزایش می دهد. بین مصرف گوشت قرمز فرآوری نشده و سرطان مثانه ارتباطی مشاهده نشده است.
گوشت های فرآوری شد ه مانند هات داگ و … احتمال ابتلا به سرطان معده و سرطان کولون (سرطان روده بزرگ) را افزایش می دهد. نتایج مطالعه ای نشان داد اگر هر هفته بیش از ۵۴۰ گرم گوشت قرمز مصرف شود فرد در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار می گیرد.
• الکل
شواهد علمی نشان می دهد نوشیدن الکل احتمال بروز سرطان را در برخی قسمت های بدن مانند دهان، حنجره، کبد، مری، سینه و روده بزرگ افزایش می دهد.
اگرچه محققان دقیقاً نمی دانند که چرا الکل احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد، اما به نظر می رسد که مواد شیمیایی موجود در الکل سبب آسیب DNA و کاهش توانایی بدن برای جذب مواد مغذی می شود.
با توجه به نتایج برخی از تحقیقات اگر فرد هم الکل بنوشد و هم سیگار بکشد عوارض ناشی از مصرف الکل به شدت افزایش می یابد.
ارتباط چاقی با بروز سرطان:
ابتلا به اضافه وزن یا چاقی احتمال بروز بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطان را افزایش می دهد. گفته می شود که اضافه وزن احتمال ابتلا به سرطان را به دلایل زیر افزایش می دهد:
• اضافه وزن میزان انسولین و فاکتور رشد انسولین را افزایش می دهد.
• چاقی التهاب مزمن را در بدن افزایش می دهد.
• افزایش چربی بدن میزان استروژن را در سلول ها بالا می برد.
افرادی که اضافه وزن دارند و یا چاق هستند در معرض ابتلا به سرطان های سینه، روده بزرگ، اندومتر رحم، مری، کیسه صفرا، کلیه، پانکراس (لوزالمعده)، پروستات، دهانه رحم و تخمدان قرار دارند.
انتخاب های سبک زندگی سالم می تواند بر شانس ابتلا به سرطان تأثیر بگذارد.
1-دوری از تنباکو
یا تصمیم به توقف مصرف آن – راه مهمی برای کمک به پیشگیری از سرطان است. سیگار با بسیاری از انواع سرطان از جمله سرطان ریه، دهان، گلو، پانکراس، مثانه، دهانه رحم و کلیه مرتبط است. حتی قرار گرفتن در اطراف دود ممکن است خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.
2- رژیم غذایی سالم
اگرچه خوردن غذاهای سالم نمی تواند پیشگیری از سرطان را تضمین کند، اما ممکن است این خطر را کاهش دهد.
3- وزن مناسب و ورزش
4- محافظت در برابر نور خورشید برای پیشگیری از سرطان پوست
5- واکسن
محافظت در برابر برخی عفونت های ویروسی می تواند به محافظت در برابر سرطان کمک کند. مثل ویروس پاپیلومای انسانی ((HPV که می تواند منجر به سرطان دهانه رحم و سایر سرطان های دستگاه تناسلی و همچنین سرطان سر و گردن شود.
6- مراقبت های پزشکی منظم
انجام منظم خودآزمایی و انجام غربالگری سرطان ها - مانند سرطان پوست، روده بزرگ، دهانه رحم و سینه - می تواند شانس تشخیص زودهنگام سرطان را افزایش دهد. در آن زمان است که درمان به احتمال زیاد موفقیت آمیز است.
کلام آخر
برای کاهش خطر انواع سرطان و همچنین بیماری های جدی دیگر ، هدف خود را برای ایجاد یک رژیم غذایی مملو از انواع میوه های غنی از آنتی اکسیدان و سبزیجات، آجیل، لوبیا، غلات سبوس دار، و چربی های سالم قرار دهید. در عین حال سعی کنید میزان غذاهای فرآوری شده و سرخ شده، چربی های ناسالم، قندها و کربوهیدرات های تصفیه شده ای که مصرف می کنید را محدود کنید.
